zaterdag 7 maart 2015

Hoe een pot goud het leven van Warenar beheerst

'Het verlangen naar bezit en geluk is van alle tijden.' Zo ook in het stuk Warenar geschreven door Pieter Corneliszoon Hooft, in samenwerking met Samuel Coster. Dit toneelstuk vormde de succesvolste komedie van de 17e eeuw. De volledige titel, zoals die op het titelblad van een latere druk verscheen, luidde 'Aulularia van Plautus, Dat is, Warenar met de pot'.  


Warenar of Ware-nar, ofwel echte dwaas.
Warenar heeft een pot goud ontdekt die zijn grootvader begraven heeft. Hij raakt geobsedeerd met deze pot en bewaakt het met zijn leven. Hij is altijd achterdochtig en leeft met de angst dat de pot gestolen wordt. Dit vormt de eerste verhaallijn, maar er is nog een tweede verhaal. Klaartje, de dochter van Warenar, is zwanger van Ritsert, maar dit weet Warenar niet. Zijn oom, Rijckert, wil trouwen met Klaartje, maar moet hiervoor eerst toestemming vragen aan Warenar. Warenar vermoedt dat Rijckert de pot goud wil en daarom met haar wil trouwen. Doordat hij zich zo vreemd gedraagt, vestigt hij juist de aandacht op zichzelf. Warenar wil de pot ergens verstoppen waar niemand hem kan vinden. Hij besluit dat dit het beste op het kerkhof kan, maar Lecker, de knecht van Rijckert, ziet dat Warenar de pot verstopt. De grote angst van Warenar wordt werkelijkheid wanneer Lecker de pot steelt, om zijn speelschulden te kunnen afbetalen. Ritsert ontdekt uiteindelijk de diefstal en brengt de pot terug. Warenar komt tot inkeer en stapt van zijn obsessie af. Hij schenkt de pot aan zijn dochter en Ritsert die uiteindelijk trouwen.

Renaissance
Het is ook een typisch toneelstuk voor de Renaissance. Het is een creatieve bewerking van een klassiek stuk, namelijk 'Aulularia' van Plautus (ca. 200 v. Chr). Het is niet alleen een vertaling, maar ook aan de verhaallijn is gesleuteld. Hooft heeft de hoofdpersoon een obsessief en krankzinnig gemaakt, terwijl hij in het oorspronkelijke stuk een gierige vrek was. Het speelt zich af in Amsterdam in plaats van in Rome en daarnaast heeft hij, samen met Coster, het stuk vertaalt naar het Diets (de Nederlandse taal in die tijd).


Het verhaal heeft een 'happy end', typisch voor een blijspel. Vaak hebben blijspelen een moraliserende boodschap. Welke boodschap wil Hooft zijn publiek meegeven? Hij wijst de mens op het gevaar van hartstochten. Men moet zich beheersen en verstandig zijn om te voorkomen dat men verkeerde besluiten neemt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten