De eerste Nederlandse roman

De eerste Nederlandse roman werd in 1782 uitgegeven. Een briefroman geschreven door Betje Wolff en Aagje Deken , genaamd 'Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart'. In de briefroman, een genre dat ontstond in de 18e eeuw, worden er brieven geschreven door de verschillende personages. Er wordt dus geschreven vanuit wisselende ervaringen en belevenissen. Aan de ene kant is dit heel interessant om een compleet beeld te krijgen van de situatie. De gebeurtenissen worden van verschillende kanten bekeken, omdat elk persoon een andere manier van kijken heeft. Aan de andere kant is het lastig om je in te leven in een personage. Eigenlijk wordt je na elke brief uit de gedachte van een persoon gehaald en ga je bij de volgende brief weer naar een nieuwe

gedachte van een ander persoon. 

Verlichting

De Verlichting is een stroming in de literatuur. Men is optimistisch en vooruitstrevend. Men dacht in termen van vooruitgang, beweging en dynamiek. Grote medische en technische ontwikkelingen en nieuwe ontdekkingen maakten dat de mens erg optimistisch was en de toekomst met volle vertrouwen tegenmoet ging. Ook ontstond het idee dat niet God, maar de mens zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar geluk. Rede en intelligentie waren weliswaar belangrijk, maar in de literatuur was ook emotie belangrijk om kennis over te brengen. Achttiende-eeuwse literatuur was er vooral op gericht om mensen in het hart te raken.

Vele mensen vinden nog wel dat de mens in onwetendheid leeft en daarom zagen vele auteurs het als hun taak om de bevolking op te voeden.

De schrijfsters wilden de lezers een les leren met behulp van hun boek. Het gedrag Sara Burgerhart is een voorbeeld van gedrag dat niet werd goedgekeurd. Sara beleeft allerlei avonturen en kan maar moeilijk op het rechte pad blijven. Ze houdt van uitgaan en shoppen en valt in de smaak bij de mannen. Als ze wordt verleid door de flamboyante 'R', denkt ze niet na en gaat met hem mee. Ze wordt bijna door hem misbruikt en komt dan eindelijk tot bezinning. Een les voor de lezer. De schrijfster keurden losbandigheid af en prezen het huwelijk. Ze dragen een moraliserende boodschap uit aan de lezer! Het belang van een goede opvoeding wordt geïllustreerd.

Naast dit punt wordt ook de godsdienst duidelijk afgewezen in dit boek. De ideeën van God stonden niet meer centraal in deze tijd; de mens was dan ook vaak atheïstisch. Het geloof wordt op een redelijk negatieve manier neergezet door de tante van Sara Burgerhart, Susanna Hofland. Zij is gelovig, maar duidelijk is dat zij niet in staat is om van het leven te genieten. Religie wordt hier dus niet als iets positiefs gezien.