Sympathiek of niet?

Samenvatting 'Zomerhuis met zwembad': http://educatie-en-school.infonu.nl/samenvattingen/76024-herman-koch-zomerhuis-met-zwembad-boekverslag.html

Biografie Herman Koch: http://nl.wikipedia.org/wiki/Herman_Koch

"Patiënten verwarren tijd met aandacht. Ze denken dat ik ze meer aandacht geef dan andere huisartsen. Maar ik geef ze alleen maar meer tijd. Wat ik moet weten heb ik na een minuut gezien” Een cynische huisarts, Marc Schlosser, die met zijn grove gedachten een onsympathieke persoon lijkt. Maar we kunnen ons toch goed verplaatsen in de bezorgde vaderrol. Nadat Julia, de oudste dochter van Marc, misbruikt wordt, neemt het verhaal een andere wending. De kleine grens tussen goed en kwaad is een belangrijk aspect in het boek, want hoe ver mag je gaan om het voor je kind op te nemen?

Het boek begint met de beschrijving van de huisartsenpraktijk van Marc. Hij is geen doorsnee huisarts. Zijn gedachten en uitspraken zijn nogal cynisch van aard, maar hiermee is de toon van zijn karakter gelijk gezet. Het blijkt al gauw dat Schlossers patiënt, Ralph Meier, is overleden. Dit roept een aantal vragen op, maar het gevoel dat Koch bewust informatie achterhoudt, is er niet. ‘Waarom is Ralph Meier dood? Waarom maakt Judith, de weduwe van Ralph, Marc uit voor moordenaar en waarom moet Marc voor het Medisch Tuchtcollege verschijnen?’ Naast dat deze verhaaltechniek voor extra kritische spanning zorgt, brengt dit de lezer ook op het verkeerde been als we weten wat er met de dochter van Marc is gebeurd.

De gedachten van Marc lijken in eerste instantie apart en grof, maar toch is het lastig om ze tegen te spreken; “…Maar het was een andere stap om die aantrekkingskracht in de praktijk te brengen. De biologie had haar waarschuwingssystemen: bij kleine meisjes stonden alle seinen op rood. Niet doen! Afblijven! Wie toch doorgaat maakt iets kapot”. Er zullen niet veel mensen zijn die deze uitspraak tegenspreken. De nachtmerrie van iedere vader dat zijn dochter wordt misbruikt, komt voor Marc helaas uit. Tot aan het einde van het boek blijven we op één spoor. We denken te weten wie de dader is, maar de zoektocht krijgt op de laatste bladzijden een andere wending. Koch speelt met de vooroordelen van de lezer, want net als Marc heeft ook de lezer een afkeer ontwikkeld tegen Ralph. Zo weet Koch op slinkse wijze een verrassend einde aan het eind te breien. 

Het bovenstaande morele vraagstuk is niet zomaar in het boek gebracht. Een hedendaagse, morele kwestie zet de lezer aan het denken. Naast deze morele zaak, worden er vragen opgeroepen bij de beroepsethiek van Marc. Hij is anders dan andere huisartsen, maar is dit een goed gegeven? Hij verliest zichzelf in het wreken van zijn dochter. Menig ouder kan dit begrijpen, maar gaat Marc niet te ver? Dat is de centrale vraag in het boek waarop men zelf antwoord vormt. 

De grens tussen sympathie en antipathie voor Marc is klein. Terwijl Schlosser alles doet om de dader op te sporen, zal menig persoon vinden dat hij te ver gaat. Daarnaast verafschuwt de huisarts Ralph Meier om het feit dat hij met zijn begerige blik vrouwen en meisjes bekijkt. Maar Marc neemt het zelf ook niet zo nauw met de normen en waarden. Terwijl Ralph Caroline uitgebreid bestudeert, probeert Marc een avontuurtje te beginnen met Ralphs vrouw, Judith. Wat dat betreft is het zeker een hypocriet. 

Toch zal men zich met enige moeite kunnen inleven in Marc. Met name het vadergevoel spreekt ons aan. We voelen met hem mee, denken met hem mee. Deze identificatie komt pas later. Gaandeweg het verhaal vordert, verandert ook de kijk van de lezer. Inleven in de cynische huisarts met zijn hypocriete acties is lastig, maar dat betekent niet dat we geen medelijden voelen voor hem als vader. Zeker wanneer de lezer zelf kinderen heeft, kan men het gevoel begrijpen. We gaan dan ook mee in de denkwijze van Marc en de zoektocht naar de dader om deze te wreken.

De heftige gebeurtenis blijft luchtig door het aanbrengen van humor in het verhaal. Vooral de medische scènes maken het humoristisch. De smerige wijze waarop Marc zijn belevenissen in de huisartsenpraktijk beschrijft, doen je gruwelen, maar zorgen ook voor geregelde lachbuien. “Losse delen van de nagel die alle kanten op vliegen, tegen de wanden en de halve deur van het toilet, als verpulverend tandsteen onder de boor van de mondhygiëniste.” Dit soort beschrijvingen zijn typisch voor het karakter van Marc. Een aantal losstaande gebeurtenissen zorgen ervoor dat het verhaal af en toe van het spoor dwaalt, maar Koch permitteert zich deze momenten door de humor die erin verwerkt is.

De verhaaltechniek zorgt voor een extra spanning bij het lezen van het boek. De verschillende gebeurtenissen brengen ons op het verkeerde been bij het beantwoorden van de hamvraag. Daarnaast zijn er een aantal losstaande gebeurtenissen die niets met de hoofdlijn van het verhaal te maken hebben, maar die wel humor aanbrengen. De morele kwesties zorgen voor een andere kijk op het boek, doordat de lezer een mening vormt. Het kan soms onbegrijpelijk zijn wat Marc denkt, maar aan de andere kant ook erg humoristisch. Wel is het mogelijk om als lezer zich in te leven in Marc als blijkt dat hij alles voor zijn kinderen doet. Voor wie houdt van een goede dosis humor gecombineerd met een spannende verhaallijn is ‘Zomerhuis met Zwembad’ uitermate geschikt. 

Bronnen

Fobelets, G. (2011). Zomerhuis met Zwembad. Geraadpleegd op 20 oktober. http://literom.knipselkranten.nl/literom/IndexJs#1_S_Zomerhuis%20met%20zwembad%20

Goedegebuure , J. (2011). Een halfbakken slechterik als held van het verhaal. Geraadpleegd op 20 oktober. http://literom.knipselkranten.nl/literom/IndexJs#1_S_Zomerhuis%20met%20zwembad%20

Dessing, M. (2011). Waarom is Ralph Meier dood? Geraadpleegd op 20 oktober. http://literom.knipselkranten.nl/literom/IndexJs#1_S_Zomerhuis%20met%20zwembad%20

Schouten, R. (2011). Hij klinkt zo redelijk en normaal. Geraadpleegd op 20 oktober. http://literom.knipselkranten.nl/literom/IndexJs#1_S_Zomerhuis%20met%20zwembad%20