De donkere kamer van Damokles: Motto, titelverklaring en lofrede

Motto
Deze motto staat achterin het boek, het is geschreven door Ludwig Wittgenstein:

“Ik kan hem zoeken als hij er niet is, maar hem niet ophangen als hij er niet is. 
Men zou kunnen willen zeggen: ‘Dan moet hij er toch ook zijn als ik hem zoek.’
-Dan moet hij er ook zijn als ik hem niet vind, en ook als hij helemaal niet bestaat”

Deze motto slaat op Henri Osewoudt die maar niet kan aantonen dat Dorbeck bestaat. Ook slaat dit op de zoektocht naar zijn eigen identiteit. 

Titelverklaring
De donkere kamer verwijst naar een kamer waar foto's ontwikkeld worden, maar ook naar de cellen waarin Osewoudt verblijft. Ook slaat het op onzekerheid, eenzaamheid en isolement. 

Damokles slaat op de uitdrukking 'Het zwaard van Damocles'. Damocles was een hoveling die van de tiran voor een dag koning mocht zijn. Hij kreeg een zwaard boven het hoofd die hing aan een paardenhaar. Hij wist dat het er hing, dit hing er om hem duidelijk te maken wat voor dreiging er boven een staatshoofd hangt. Deze dreiging staat voor de dreiging die ook boven Osewoudts hoofd hangt. 

Lofrede
Hoewel ik sommige stukken langdradig en saai vond, vond ik het over het algemeen een best spannend boek. Er waren veel gebeurtenissen in het boek, naar mijn idee iets te veel, waardoor het ingewikkeld werd om te begrijpen, maar ik was wel steeds benieuwd hoe het af zou lopen. Meestal gaf het een verrassende wending aan het verhaal.

Ik vond het verhaal leuk geschreven. Hermans gaf aparte beschrijvingen aan alle dingen. Hierdoor moest je nadenken tijdens het lezen, wat soms ook lastig was. Sommige dingen waren moeilijk te begrijpen, misschien omdat het verhaal lang geleden geschreven is. 
Osewoudt vond ik overkomen als een koel persoon en hij had weinig zelfvertrouwen. Ik kom me moeilijk in hem verplaatsen, maar dit maakte hem ook weer een interessant persoon.

Ik vond het onrealistisch dat Osewoudt allerlei dingen ging doen voor een man die hij niet kende. Osewoudt zag hem als een voorbeeld. Hij wilde zoals hem zijn. Waarschijnlijk deed hij daarom al deze dingen voor Dorbeck.

Het einde vond ik heel onduidelijk. Ik snapte het niet helemaal. Het was heel rommelig. Misschien om zo extra te benadrukken en duidelijk te maken dat Osewoudt altijd in chaos leefde. Dat hij Marianne niet meer heeft gezien, vond ik wel verrassend. Ook dat hij doodgeschoten werd vond ik verrassend. Ik had dat einde niet verwacht. Misschien was het wel beter dat hij doodging, omdat hij toch nooit zijn onschuld had kunnen bewijzen en kunnen aanduiden dat Dorbeck heeft bestaan. Ik vind het wel jammer dat nog steeds niet duidelijk is of Dorbeck ooit bestaan heeft, dat had ik wel graag willen weten.